„Ef til vill ætti líka að greiða okkur, sem þessi okurlán tókum eða tókum við, einhverskonar sanngirnisbætur vegna þess að við höfum í raun verið föst í þessum fjötrum,“ segir Signý Jóhannesdóttir í mjög svo áhugaverðri grein sem birtist á vef Vísis á dögunum.
Signý segir að hún og eiginmaður hennar hafi keypt nýbyggt parhús í Borgarnesi sumarið 2008 og sá sem byggði hafði tekið tvö lán hjá Íbúðalánasjóði.
„Ég yfirtók lánin og sá aldrei útreikninga á greiðslubyrði eða hinum raunverulegu skilmálum lánanna. Nokkrum árum áður hafði ég tekið íbúðalán hjá Glitni banka með uppgreiðslugjaldi sem var 2% og ég taldi mig vita hvernig uppgreiðslugjald virkaði. Ég skal fúslega játa að þekking mín á lánamarkaði sem þó var töluverð, gat ekki gefið mér hugmynd um hverskonar þumalskrúfu, Okurlánasjóður Íslands hafi sett á mína putta og þúsunda annarra. Þegar vextir tóku að lækka í umhverfinu þá sá ég að meira segja bílalán hjá Lykli voru hagstæðari en íbúðalánin mín. Verðtryggð lán til 40 ára með 5.2% og 5,5% vöxtum + uppgreiðslugjaldið.“
Það var svo árið 2017 að hún ætlaði að endurfjármagna íbúðalánin og komst hún þá að því að það kostaði hana á fjórðu milljón króna aukalega að greiða lánin. Var uppgreiðslugjaldið þá 15,25%. Hún segist hafa rætt við nokkra lögmenn og komist að því að einhverjir höfðu reynt að fá þessum okurkjörum hnekkt, en án árangurs.
„Ég skrifað íbúðalánsjóði og fékk í raun sendan fingurinn. Aftur vorið 2020 óskaði ég eftir því að fá að greiða upp eða endurfjármagna lánin í gegnum Íbúðalánasjóð, sem þá hét reyndar orðið Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, án uppgreiðslugjalds. Því var hafnað en mér bent á að málaferli væru í gangi við sjóðinn, til að fá uppgreiðslugjaldinu hnekkt. Eftir samtöl mín við þá lögmenn sem ég ráðfærði mig við haustið 2017 hafði ég reyndar takmarkaða trú á því að þau málaferli yrðu lántakendum í hag. Enda kom það á daginn að þrátt fyrir yfirlýsingar fjármálaráðherra um ósanngirni uppgreiðslugjaldsins, töpuðust málin í hæstarétti. Niðurstaðan er sú að það mátti okra á lántakendum. Ég þurfti að greiða ca 14% uppgreiðslugjald núna á dögunum, þegar ég sleit samvistum við Íbúðalánasjóð,“ segir hún.
Signý er augljóslega búin að fá nóg af þessu ástandi og auglýsir hún í grein sinni eftir huguðum stjórnmálamanni „sem þorir að leggja fram á alþingi frumvarp til laga sem kveður á um að þau svívirðilegu okurgjöld sem felast í uppgreiðslugjaldi upp á eins og í mínu tilfelli 14% eða rúmar þrjár milljónir, verði endurgreidd.“
Signý bendir á að um sé að ræða lán tekin á tíu ára tímabili, frá 2004 til 2014.
„Á sama hátt og ég tók lán á sínum tíma hjá Glitni banka og greiddi 2% uppgreiðslugjald, þá eru lán frá HMS nú með 1% uppgreiðslugjaldi. Það er e.t.v. ekki ósanngjarnt að lánastofnun taki aukagreiðslu ef lántakandi ákveður að greiða lán upp og færa sig yfir til annars lánveitanda, lánastofnunin þarf þá að koma fjármununum aftur í vinnu eins og sagt er, en fyrr má nú rota en dauðrota.“
Signý segist að vísu ekki fara fram á að stjórnvöld séu sanngjörn, aðeins að þau sjái að sér hvað varðar þessi siðlausu okurlán sem voru veitt í tíu ár. „Koma svo - þingmenn sem þora,“ segir hún að lokum.
