Björn Zoëga, forstjóri Landspítalans á árunum 2008 til 2013 og forstjóri Karólínska-sjúkrahússins í Svíþjóð frá 2019, segir að það hafi gengið vel að búa Karólínska sjúkrahúsið undir Covid. Björn var í viðtali í Dagmálum Morgunblaðsins þar sem hann fór yfir stöðuna þar sem hann stjórnar og hér heima.
„Við erum venjulega með 38 gjörgæslurými opin og það er alveg á mörkunum að það dugi. En við erum líka með svokallaða léttgjörgæslu þar sem enginn er í öndunarvél en það er fylgst með og fólk fær mikið súrefni og er í hálfgerðri gjörgæslu en fær ekki sömu lyfjaþyngd og slíkt. Við höfum þurft að auka það töluvert. En ef við horfum á gjörgæsluna þá fimmfölduðum við hana. Fórum upp í 180 rúm í staðinn fyrir 38,“ segir hann um stöðuna á Karólínska í upphafi faraldursins.
Hann segist hafa séð enn fleiri möguleika á því að gera enn meira.
Skömmu fyrir faraldurinn sagði hann upp 550 skrifstofumönnum og yfirmönnum þeirra, fólk sem var „langt frá sjúklingunum“ eins og hann orðar það.
Björn segir ýmislegt koma til þannig að hægt hafi verið að auka afköstin um 25% á sama tíma og starfsfólki á 15 þúsund manna vinnustað hafi fækkað. Breytt verklag ráði miklu og að þá hafi stjórnendur spítalans „stolið“ góðum hugmyndum frá sjúkrahúsum erlendis. Þar hafi t.d. reynst mjög vel að færa ábyrgðina á mönnun deilda á fólk sem stóð nær verkefnunum. Áður fyrr hafi læknar haft á sinni könnu að stýra mönnun hjúkrunarfræðinga. Nú sjái þeir um þetta sjálfir og hafi „leyst verkefnið“.
„Þetta er vandi sem er um allan heim. Það er hægt að skoða þetta í mörgum löndum þar sem allir eru að glíma við að það vanti sérþjálfað fólk um allt. Þetta er síst vandamál með læknana kannski, því við menntum nóg af þeim. Það hefur ekki verið menntað nóg af hjúkrunarfræðingum, kannski nóg af þeim en ekki nóg af þessum sérmenntuðu, því hlutirnir verða sífellt flóknari, gjörgæslu- og skurðhjúkrunarfræðingum þar sem mesti skorturinn er og í bráðahjúkrun, því fólk er í meira mæli að lifa af slys og flutninga af slysstöðum.“
Varðandi stöðuna hér heima segir Björn það borðleggjandi að hætta að hafa spítalann á föstum fjárlögum og greiða eftir afköstum. Spítalinn hefur skuggakeyrt slíkt kerfi síðustu sex ár. Björn segir að framlegðarkrafan veiti aðhald og fái fólk til að hugsa hlutina með öðrum hætti en þegar fjármunirnir komi eins og á færibandi.
„Við vorum í u.þ.b. 88% af kröfunni um það sem við áttum að framleiða, einhverjir kalla það pöntunina til okkar. Í fyrra enduðum við í 105,5% og með nærri 1.000 færri starfsmenn. Það segir ýmislegt.“