Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, er harðorður í garð stjórnvalda og segir þau enn og aftur hafa svikið kosningaloforð sín. Þetta segir Vilhjálmur ljóst nú þegar Alþingi er komið í sumarfrí.
„Svikin núna byggjast á því að við undirritun á lífskjarasamningnum 3. apríl 2019 lofaði ríkisstjórnin í yfirlýsingu að styðja við lífskjarasamninginn m.a. með því að stíga markviss skref til afnáms verðtryggingar,“ segir Vilhjálmur sem fer í nokkuð mörgum orðum yfir málið á Facebook-síðu sinni.
Hann nefnir að það hafi komið í hans hlut sem fyrsti varaforseti ASÍ á sínum tíma að fá stjórnvöld til að styðja við lífskjarasamninginn hvað afnám verðtryggingar varðar. Bendir hann á að ASÍ hafi samþykkt að verkalýðshreyfingin vinni að því sem stjórnvöldum að afnema fjárskuldbindingar heimilanna enda verðtryggingin leikið mörg íslensk heimili grátt.
Loforðin svikin blygðunarlaust
„Ég sem fyrsti varaforseti ASÍ vann með stjórnvöldum að yfirlýsingu til að styðja við lífskjarasamninginn sem laut að því að ríkisstjórnin lofaði að stíga markviss skref til afnáms verðtryggingar. Ég átti samtöl við fjármálaráðherra og félagsmálaráðherra sem leiddu til þess að ríkisstjórnin gaf út yfirlýsingu í sex liðum. Þar var m.a. lofað að frá og með ársbyrjun 2020 yrði óheimilt að veita verðtryggð jafngreiðslulán til neytenda til lengri tíma en 25 ára nema með ákveðnum skilyrðum. Í þessari yfirlýsingu var því einnig lofað að fyrir lok árs 2020 myndi liggja fyrir ákvörðun um frekari takmarkanir við veitingu verðtryggðra jafngreiðslulána að gefnum forsendum um stöðugleika og vaxtastig. Því var einnig lofað að leitað yrði leiða til að stemma stigu við sjálfvirkum vísitöluhækkunum vöru og þjónustu og skammtímasamninga. Slíkar sjálfvirkar hækkanir kynda undir verðbólgu og hækka þar af leiðandi verðtryggðar skuldir með beinum hætti og óverðtryggðrar skuldir með óbeinum hætti. Samkvæmt könnun frá 2015 er um helmingur innlendra samninga og aðfanga tengdur við vísitölur.“
Vilhjálmur segir að vel hafi gengið að vinna með stjórnvöldum að þessari yfirlýsingu. Bendir hann á að Framsóknarflokkurinn hafi enda ítrekað lofað kjósendum sínum fyrir kosningar að verðtrygging á fjárskuldbindingum heimilanna yrðu afnumdar.
En nú hefur komið í ljós að stjórnvöld hafi enn og aftur svikið verkalýðshreyfinguna með því að standa ekki við yfirlýsingu um að styðja við lífskjarasamninginn. Ekki nóg með það heldur hafi Framsóknarflokkurinn enn og aftur komið fram með loforð fyrir kosningar sem þeir svíkja blygðunarlaust. Segir Vilhjálmur að flokkurinn hafi fyrir síðustu tvær kosningar verið með afnám verðtryggingar sem eitt af sínum helstu kosningaloforðum.
Raðsvik gagnvart kjósendum
„Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn sem mynduðu ríkisstjórn 2013 lofuðu afnámi verðtryggingar enda vann Framsóknarflokkurinn stórsigur vegna þessa loforðs í þeim kosningum. Strax eftir kosningar 2013 var skipaður sérfræðingahópur um afnám verðtryggingar sem hafði það hlutverk að koma með útfærðar tillögur um afnám verðtryggingar á fjárskuldbindingum heimilanna. Hann skilaði ítarlegri skýrslu um að banna þyrfti strax lánveitingu á verðtryggðum 40 ára jafngreiðslulánum enda væru slík lán baneitraður kokteill eins og fram kom í kynningu frá sérfæðingahópnum.“
Vilhjálmur segir að þrátt fyrir þessa ítarlegu skýrslu um skaðsemi verðtryggðra jafngreiðslulána var þetta svikið og aftur núna þrátt fyrir yfirlýsingu og loforð um markviss skref um afnám verðtryggingar í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar.
„Já, Framsóknarflokkurinn og ríkisstjórnin í heild sinni blikkar ekki auga þegar þau framkvæma raðsvik bæði gagnvart kjósendum sem og verkalýðshreyfingunni. Svo koma stjórnmálamenn sem tilheyra stjórnarsamstarfinu og segja að verkalýðshreyfingin sé óalandi og ekki traustsins verð og sýni ekki ábyrgð í sínu starfi. Ég held að stjórnvöld ættu að líta sér nær því þau hafa svikið loforð ekki einu sinni, ekki tvisvar sinnum heldur slag í slag. Ekki munu kjósendur þurfa að bíða lengi í viðbót þar til kosningaflaumur loforða fyrir komandi kosningar mun streyma yfir þá.“
Mikilvægt að standa við gefin orð
Vilhjálmur segist sjálfur hafa tamið sér það í sínum störfum sem formaður í stéttarfélagi að standa ætíð við það sem hann semur um við sína viðsemjendur. Segir hann að samstarf milli verkalýðshreyfingarinnar, atvinnurekenda og stjórnvalda byggist á trausti og að staðið sé við það sem samið er um.
„Hjá stjórnvöldum er það greinilega algert aukaatriði enda orðnir Íslandsmeistarar í að svíkja kjósendur og það sem samið er um við verkalýðshreyfinguna.“
Vilhjálmur segir ömurlegt að sjá það óréttlæti sem verðtryggingin er. Nefnir hann að verðtryggðar skuldir heimilanna hafi hækkað á síðustu 12 mánuðum um 64 milljarða. Lán sem þessi geri ekkert annað en að hækka fyrstu 25 árin sem þau eru tekin eins og fram kom í skýrslu áðurnefnds sérfræðingahóps.
„Þetta lánafyrirkomulag sem verðtrygging er þekkist ekki í neinu siðmenntuðu landi, enda dettur ekki nokkurri þjóð að níðast svona á þegnum sínum eins og hefur líðst hefur hér allt frá árinu 1979,“ segir hann.
Vilhjálmur endar grein sína á þessum orðum:
„Nei, stjórnvöld hafa enn og aftur sýnt að þeim er alls ekki treystandi og allt samstarf við þau í aðdraganda kjarasamninga er í fullkomnu uppnámi en eins og ég hef áður sagt þá er eitt mesta hagsmunamál skuldsettra heimila að þau búi við sambærilegt vaxtaumhverfi og í þeim löndum sem við viljum bera okkur saman við. En raðsvikararnir hafa enn og aftur sýnt það í verki að þeir slá skjaldborg um fjármálaelítuna á kostnað launafólks og skuldsettra heimila.“
