„Ég hef oftar en einu sinni mætt hópi unglinga á göngustíg klæddum samkvæmt nýjustu tísku með hljóðgræjur í eyrunum og fýlusvip og hugsað með mér: Skyldi maður verða barinn? Svo hefur einhver þeirra boðið kurteislega gott kvöld.“
Svona hefst pistill eftir Sigurð Valgeirsson, fjölmiðlamann og menningarrýni, sem birtist á vefnum Lifðu núna á dögunum. Óhætt er að segja að pistill Sigurðar hafi vakið athygli en þar skrifar hann um aldursfordóma sem eflaust margir Íslendingar kannast við.
Ekki gera sér of almennar hugmyndir
Dæmisagan sem Sigurður segir hér að framan minnti hann á að það er ekki gáfulegt að gera sér of almennar hugmyndir um aldurshóp, jafnvel þó hann kunni að bera sameiginleg útlitsmerki.
„Sjá má margs konar einfaldanir og fordóma varðandi fólk sem komið er yfir sextugt sem sýna að það þykir ekki sérlega fínt að vera gamall. Þetta birtist til dæmis í því að hópnum eru oft valin jákvæð og smjaðursleg nöfn á borð við úrvalsfólk eða sextíu plús. Það þætti líklega jafngilda hálfgerðri árás að tala um gamla eða aldraða,“ segir Sigurður sem bætir við aldursfordómarnir séu úti um allt.
Hann nefnir dæmi af vini sínum á Facebook sem gat ekki orða bundist fyrir skemmstu þegar hann fékk sendan bækling þar sem fjallað var um þjónustu við hópinn.
„Á þremur myndanna var verið að spila á harmonikku. Hann benti á að rokkkynslóðin væri nú um áttrætt þannig að harmonikkan væri kannski ekki alveg einkennishljóðfærið. Efnið var greinilega gert af fólki með fastmótaðar hugmyndir um aldraða sem hafði gleymt að það er stöðug nýliðun í gangi,“ segir Sigurður sem nefnir að fordómarnir birtist einnig á annan hátt.
Þannig er stundum sagt að gamlir geti með engu móti lært á tölvur, en Sigurður, sem varð 66 ára á dögunum, minnir á að hann sé fæddur um svipað leyti og Steve Jobs og Bill Gates. „Og ég hef notað tölvur frá þeim frá því að þær komu á markað fyrir nokkrum áratugum. Getur verið að það séu smá einfaldanir í gangi?“
Aldri fylgir reynsla og viska
Sigurður viðurkennir sjálfur að aldursfordómana megi mögulega að einhverju leyti rekja til hans eigin aldurshóps – sem var uppreisnargjarn og dró visku hinna eldri í efa. Nú sé kannski tími til að að verða harðskeytt gamalmenni og kveða niður fordómana.
Sigurður endar pistilinn svo á þessum orðum:
„Maður á að vera stoltur af og þakklátur fyrir að fá að eldast. Aldri fylgir bæði reynsla og viska. Meðal þess sem ég hef lært á langri og góðri ævi er að það er árangursríkt og gefandi að lifa og starfa saman í fjölbreyttum hópum þar sem jafnvægi ríkir ekki bara varðandi kyn, litarhátt, menntun og lífsviðhorf, heldur einnig hvað varðar aldur.“