„Hún var sett á lífs­loka­með­ferð sam­dægurs, án þess að vera spurð á­lits á því eða vera upp­lýst um það“

Eva Hauksdóttir, Hugljúf Dan Hauksdóttir, Borghildur Hauksdóttir og Guðbjörn Dan Gunnarsson, börn konunnar sem sætti líknandi með­ferð á Heil­brigðis­stofnun Suður­nesja haustið 2019, gera al­var­legar at­huga­semdir við fram­komu læknanna sem komu að máli móður þeirra en hún lést haustið 2019. Einn læknir er nú til rann­sóknar hjá lög­reglu vegna málsins og hefur em­bætti land­læknis haft málið til skoðunar frá því í nóvember 2019.

„Þegar hún lagðist inn var hún ekki greind með neinn lífs­ógnandi sjúk­dóm og var ekki á neinum sterkum lyfjum. Hún var sett á lífs­loka­með­ferð sam­dægurs, án þess að vera spurð á­lits á því eða vera upp­lýst um það,“ segja börn konunnar í yfir­lýsingu sem þau sendu frá sér fyrr í kvöld og er vísað til þess að land­læknir hafi gert al­var­legar at­huga­semdir við með­ferðina.

Að sögn barnanna fengu þau litlar sem engar upp­lýsingar um hvað væri að draga móður þeirra til dauða en í þeim til­fellum sem upp­lýsingar bárust hafi þær verið rangar og læknarnir jafn­vel farið með ó­sannindi til að koma í veg fyrir björgunar­til­raunir að­stand­enda.

„Síðustu vikurnar voru móður okkar hreint kval­ræði. Þar sem henni var haldið í lyfja­móki var ekki hægt að ná eðli­legu sam­bandi við hana. Þegar hún gerði til­raunir til að hafna með­ferð, t.d. með því að losa sig við nálar og lyfja­plástra var litið á það sem hegðunar­vanda­mál. Sýkingar voru ekki með­höndlaðar. Þegar fór að draga svo af henni að hún hætti að bera sig eftir næringu og vökva var ekkert gert í því. Enda var hún á lífs­loka­með­ferð – án á­stæðu.“

Í yfir­lýsingunni segja börn konunnar að þau viti ekki hvað lög­regla hefur til rann­sóknar í tengslum við lækninn sem sá um með­ferðina. „Við syst­kinin höfum komið þeirri af­stöðu á fram­færi við lög­regluna á Suður­nesjum að við teljum álit land­læknis gefa til­efni til þess að rann­saka málið sem mann­dráp.“

Yfirlýsingu systkinanna í heild sinni má lesa hér fyrir neðan:

Vegna frétta af rannsókn landlæknisembættsins á máli læknis sem til skamms tíma var starfandi á Heilbrigðisstofnun Suðunesja viljum við undirrituð koma eftirfarandi á framfæri:

Mál þetta hófst með kvörtun okkar vegna þeirrar þjónustu sem móðir okkar fékk í hvíldarinnlögn á legudeild HSS haustið 2019. Þáverandi yfirlæknir var ábyrgur fyrir meðferð hennar. Þegar hún lagðist inn var hún ekki greind með neinn lífsógnandi sjúkdóm og var ekki á neinum sterkum lyfjum. Hún var sett á lífslokameðferð samdægurs, án þess að vera spurð álits á því eða vera upplýst um það.

Í áliti landlæknis eru athugasemdir gerðar við fjölda þátta í meðferð HSS á móður okkar. Þær alvarlegustu varða lífslokameðferð sem hún sætti án þess að nokkrar forsendur væru fyrir hendi sem réttlættu þá ráðstöfun. Lífslokameðferð er lokastig líknarmeðferðar og felur það í sér að ekkert er gert til að lengja líf sjúklings, sýkingar ekki meðhöndlaðar og næringu og vökva ekki haldið að sjúklingnum. Slíkri meðferð er aðeins beitt þegar sjúklingur er að dauða kominn og stendur hún venjulega aðeins í örfáa daga.

Þrátt fyrir ítrekaðar spurningar fengum við engar skýringar á því hvaða sjúkdómar væru að draga móður okkar til dauða eða hversvegna hún væri á stórum skömmtum af slævandi lyfjum. Upplýsingar sem við fengum voru í mikilvægum atriðum rangar; bæði yfirlæknirin og annar læknir sem kom að meðferð hennar fóru með ósannindi sem voru til þess fallin að koma í veg fyrir björgunartilraunir aðstandenda.

Síðustu vikurnar voru móður okkar hreint kvalræði. Þar sem henni var haldið í lyfjamóki var ekki hægt að ná eðlilegu sambandi við hana. Þegar hún gerði tilraunir til að hafna meðferð, t.d. með því að losa sig við nálar og lyfjaplástra var litið á það sem hegðunarvandamál. Sýkingar voru ekki meðhöndlaðar. Þegar fór að draga svo af henni að hún hætti að bera sig eftir næringu og vökva var ekkert gert í því. Enda var hún á lífslokameðferð – án ástæðu.

Fram hefur komið í fréttum að mál læknisins sé á borði lögreglu. Hvað nákvæmlega það er sem lögreglu var falið að rannsaka er þó óljóst. Við systkinin höfum komið þeirri afstöðu á framfæri við lögregluna á Suðurnesjum að við teljum álit landlæknis gefa tilefni til þess að rannsaka málið sem manndráp. Vísum við í því sambandi til lokaorða í álitsgerðinni. Þar kemur fram að gögn málsins styðji ekki þær skýringar læknisins að lifslokameðferð hafi verið skráð fyrir mistök en að í raun hafi verið um einkennameðferð að ræða. Telur landlæknir að þvert á móti hafi meðferðin frá fyrsta degi verið samsvarandi lífslokameðferð að eðli og framkvæmd. Þá segir orðrétt í álitinu:

"Þetta hafði þær afleiðingar að mati landlæknis að í ellefu vikna langri legu hrakaði DJ; hún var með legusár, næringarskort og sýkingar allt fram til andlátsins, sem verður að telja líklegt að hafi orðið fyrr en ella vegna þeirrar meðferðar sem hún hlaut."

Móðir okkar dó 73 ára að aldri. Læknirinn sem setti hana á tilefnislausa lífslokameðferð er nú við störf á bráðalyflækningadeild Landspítalans.