Guðmundur Steingrímsson, heimspekingur og fyrrverandi þingmaður, er með skemmtilegustu pistlahöfundum landsins og birtist býsna skemmtileg grein eftir hann í Fréttablaðinu á föstudag. Þar skrifar hann um óþægilega lífsreynslu sem hann lenti í á dögunum.
„Ég var að skoða Twitter í símanum mínum, eins og gerist og gengur, þegar móðir mín hringdi. Við töluðum stundarkorn um daginn og veginn, þar til allt í einu heyrðist óp í konunni minni sem sat í sjónvarpshorninu og var líka að skoða samfélagsmiðla. Hún hafði veitt því eftirtekt að ég var í þessari andrá — þegar ég var að tala við móður mína — að pósta frétt um Jón Steinar Gunnlaugsson lögmann, og hans umdeildu innlegg í þjóðfélagsmál, í gríð og erg inn á alls konar samtalsþræði á Messenger,“ segir Guðmundur.
Ekki vildi betur til en svo að hann hafði póstað mynd af Jóni Steinari inn í þráð foreldra í skólanum, inn í þráð um hópverkefni í háskólanáminu hans, til systur hans og ættingja í Bandaríkjunum.
Panikeraði
„Það er skemmst frá því að segja að ég panikeraði, og þegar karlmaður á miðjum aldri panikerar út af tækni eru fyrstu viðbrögðin auðvitað þau að leita í vitfirrtu öngþveiti að lesgleraugunum. Eftir að hafa lokið símtalinu við móður mína í snatri sá ég í nokkuð skýrum fókus (gleraugun voru í skyrtuvasanum) hvað ég hafði gert. „Hvað er í gangi?!“ hrópaði ég í taugaáfalli á miðju stofugólfinu. „Er ekki hægt að eyða svona!?““
Guðmundur segir að sem betur fer búi hann svo vel að eiginkona hans kann betur á samfélagsmiðla en hann.
„Af yfirvegun og fumleysi sýndi hún mér hvað ætti að gera. Hjartað í mér barðist þegar ég náði titrandi að eyða innlegginu af öllum þessum samtalsþráðum, eins fljótt og ég gat. Eftir stóð bara „Guðmundur Steingrímsson eyddi skilaboðum“. Ég var hólpinn. Þetta var alls ekki þægilegt,“ segir Guðmundur sem bætir við að eftir hafi staðið spurningin hvað eiginlega gerðist.
Gerðist aftur
„Hvernig stóð á því að ég póstaði þessu á meðan ég talaði í símann? Þetta varð mér mikill leyndardómur, en ég spáði ekki í þetta frekar. Ég taldi að þetta hlyti að hafa verið einsdæmi. Annað kom hins vegar á daginn. Nokkru síðar var aftur hringt í mig þar sem ég sat heima í stofu og skrollaði í símanum. Sem ég spjallaði í rólegheitum hrópar eiginkona mín aftur til mín úr sjónvarpshorninu.“
Guðmundur segist hafa snarlega bundið enda á símtalið og leitað lesgleraugna í adrenalínstresskasti dauðans.
„Í ljós kom að ég hafði póstað þrisvar sinnum hreyfimynd af gæs að kroppa í mannshúð, held ég, inn í samtalsþráð á Messenger um væntanlega fjallaskíðaferð. Og ekki nóg með það. Ég hafði einnig bætt landsfrægri leikkonu inn í þráðinn. Nú kaus ég að setja spilin á borðið. Engu var eytt. Gæsir fengu að vera. Leikkonan Edda Björg hafði gaman af því að vera áfram í þræðinum um stundarsakir og ég útskýrði fyrir hópnum að þetta hefði gerst á meðan ég talaði í símann. Brandarar um mig sem miðaldra fengu byr undir báða vængi.“
Nístandi ónotatilfinning
Guðmundur viðurkennir að honum hafi ekki staðið á sama og orðið að komast að orsökinni.
„Mig grunaði að eyrað á mér hefði gert þetta. Ég gúgglaði. Í ljós kom að allir símar eru með innbyggðan nema sem á að slökkva á skjánum þegar hann er borinn upp að eyranu. Minn sími, einhverra hluta vegna, gerði þetta ekki. Eyrað á mér hélt því áfram á samfélagsmiðlum, að gera hitt og þetta og pósta alls konar dóti, á meðan ég talaði við vini og vandamenn.“
Guðmundur segir að honum hafi líklega tekist að laga þetta með því að endurræsa símann en eftir standi nístandi ónotatilfinning.
„Hvað ef eyrað hefði póstað einhverju miklu verra? Á Twitter er alls konar hroðbjóður. Hvað ef eyrað hefði póstað rasistaskít? Hvað ef það hefði lækað kvenhatursógeð? Mun verra fólki hefði verið hægt að bæta við fjallaskíðaþráðinn. Ég get varla klárað þessar hugsanir. Eyrað á mér hefði getað gjöreyðilagt mannorð mitt. Hefði eyrað póstað siðleysi eða lækað viðbjóð, sem jafnvel hefði ratað í fréttir, hefðu útskýringar mínar um tæknivandamál í símanum hljómað sem hjákátlegt og aumkunarvert yfirklór. Hver myndi trúa slíku rugli? Eyranu kennir illur þræðari. Guðmundur slaufaður.“
Guðmundur segir að eftir standi samt sú staðreynd að eyrað á fólki getur gert svona lagað. Lærdómurinn í hans huga er því þessi:
„Við lifum tíma sem einkennast mjög af dómhörku. Hún er oft skiljanleg og oft hljóta einstaklingar makleg málagjöld fyrir hegðun sína og orðræðu. En í öllu þessi ástandi er óendanlega mikilvægt að gleyma ekki því að yfirleitt á hegðun sér aðra hlið. Hið merkilega er að hin hliðin — jafnvel á málum sem manni virðast algjörlega kristaltær við fyrstu tilhugsun — er svo oft þannig, að maður getur á engan hátt ímyndað sér hana fyrir fram. Viljinn til að hlýða á hina hliðina, hversu ótrúleg sem hún er, má aldrei hverfa. Spyrja þarf: Gerði eyrað þetta?“