Stormurinn sem mun ganga yfir landið á morgun, föstudaginn 14. febrúar, mun hafa gífurleg áhrif á alla landsmenn. Búið er að fresta öllu flugi, almannavarnir hafa lýst yfir óvissustigi og er fólk beðið um að ferðast ekki að óþörfu. Hér fyrir neðan má lesa um tíu verstu óveðrin sem gengið hafa yfir landið, að undanskildu óveðrinu sem flestir ættu að muna eftir og gekk yfirlandið þann 9. og 10. desember síðastliðinn.
Í gegnum árin hafa hin ýmsu óveður skollið á landinu og sum þeirra valdið miklu tjóni. Það allra versta átti sér stað 3. febrúar 1991 en talið er að skemmdirnar hafi hlaupið á milljörðum króna.
Óveðrið árið 2012
Aftakaveður gekk yfir landið þann 2. nóvember árið 2012 og slösuðust margir vegna þess.
Veðrið var verst á Suðurlandi frá Eyjafjöllum að Vatnajökli og var þar víða rafmagnslaust um tímabil.
Tjón vegna veðursins var gríðarlegt og var fjöldi björgunarsveitarmanna að störfum við erfiðar aðstæður.
Hér má sjá umfjöllun Ríkissjónvarpssins um storminn:
Óveðrið árið 2003
Þann 29. desember það ár skall á mikið óveður á suðvesturhorni landsins og náði upp á Snæfellsnes. Það færðist síðan norður- og austur yfir landið líkt og kom fram í Fréttablaðinu þann 30. desember. Mikil og stöðug snjókoma gerði það að verkum að margir ökumenn festu bíla sína í snjó á höfuðborgarsvæðinu og voru björgunarsveitir kallaðar út þar og á Akranesi til að aðstoða ökumenn.
Skömmu fyrir hádegi mynduðust miklar og langar bílaraðir og sátu fjölmargir þeirra fastir. Í Fréttablaðinu kom fram að verst hafi ástandið verið í úthverfum borgarinnar og til dæmis hafi öll umferð um nýja brú í Grafarholti stöðvast í nokkra klukkutíma vegna ófærðar.
Óveðrið árið 1991
Tjón varð á fjölda bygginga í óveðrinu og mátti sjá heilu þökin fjúka af húsum. Bátur sökk, þök fuku af fjárhúsum, bátur þeyttist á land og brotnaði og einnig fauk hænsnakofi með tólf hænum.
Fjöldi farartækja skemmdust og mikið tjón varð á gróðri þegar tré rifnuðu upp með rótum og þökur flettust af túnum. Annað af langbylgjumöstrunum á Vatnsendahæð hrundi, sumarbústaður í Önundarfirði fauk á haf út í heilu lagi og í Hrunamannahreppi splundraðist fjárhús. Í Vestmannaeyjum og í Keflavík þurfti að flytja fólk úr íbúðarhúsum sínum og koma því í öruggt skjól.
Lögregla- og slökkviliðsmenn, björgunarsveitir og aðrir sjálfboðaliðar lögðu sig víða í mikla hættu við að bjarga verðmætum en talið er að tjónið hafi kostað að þávirði meira en einn milljarð króna.
Óveðrið árið 1981
Árið 1981 gekk stormur yfir landið sem fékk nafnið Engihjallaveðrið. Ástæða þess var að í Engihjallanum í Kópavogi mátti sjá bíla takast á loft og fjúka um svæðið. Stormurinn olli miklu tjóni á bílastæðum við blokkirnar en talið er að þær hafi átt sinn þátt í að skapa snarpar vindhviður.
Tveir menn létust í Vestmannaeyjum en þeir voru um borð í bátnum Heimaey. Brot kom í bátinn og þá tók út. Þá fauk kirkja af grunni sínum í Saurbæ í Dölum og lenti á félagsheimili sem var við hlið hennar.
Ómar Ragnarsson tjáði sig um óveðrið og hafði meðal annars þetta að segja: „Vindurinn komst í 93 hnúta á Reykjavíkurflugvelli en það samsamar 46 m/sek sem er 14 metrum yfir mörkum fárviðris. Mér er minnisstætt hve miklu munaði að ég missti flugvélarnar mínar tvær út í buskann vegna þess að vindhraðinn var tvöfalt meiri en þurfti til að feykja þeim hvort eð var. En nafnið Engihjalli er í margar huga bundið við þetta veður vegna þess að við götu með því nafni austast í Kópavogi fuku bílar um eins og eldspýtustokkar.“
Óveðrið árið 1973
Dagana 23. og 24. september árið 1973 skullu leifarnar af fellibylnum Ellen á Íslandi. Var það talið hið versta á þeim árstíma á síðari hluta 20. aldar. Í þeim stormi urðu gríðarlegir fokskaðar um landið sunnan- og vestanvert og eyðilagðist meðal annars þúsund fermetra gróðurhús í Mosfellsbæ. Þar skemmdust einnig verulega Finnsku viðlagasjóðshúsin, þakjárn losnaði og fauk af mörgum húsum og rúður brotnuðu út um allan bæ. Fokhelt hús á Álftanesi fauk og varð rústir einar. Þak hússins hafnaði á Landrover jeppa. Tvö möstur í Búrfellslínu 1 brotnuðu, mótauppsláttur skemmdist og fauk á flestum nýbyggingarsvæðum. Á Selfossi „rakst“ lögreglan á hesthús sem farið hafði af stað í heilu lagi.
Mikil úrkoma fylgdi storminum og hamlaði sums staðar för lögreglu og björgunarmanna ásamt því að rafmagnstruflanir urðu víða. Neyðarástandi var lýst yfir í Reykjavík og hafði lögreglan engan vegin undan og leitaði aðstoðar frá utan að komandi aðilum.
Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur hafði meðal annars þetta að segja um óveðrið:
„Í Morgunblaðinu 25. september er tjón af ýmsu tagi tíundað á mörgum síðum ásamt ljósmyndum sem segja meira en mörg orð. Tjónið varð verulegt og röskunin eftir því. Þó var lán í óláni að óveðrið skall á Sunnudegi. Ljóst er að ef sambærilegt illviðri skylli á höfuðborgarsvæðinu nú á dögum mundi það valda verulegu tjóni og miklu meiri samfélagsröskun en það gerði þó árið 1973. Fólk situr endilega ekki heima í óveðri í dag, margir telja sig verða að komast á milli staða hvað sem á bjátar.“
Óveðrið árið 1953
Óveðrið sem gekk yfir árið 1953 hefur gjarnan verið kallað Edduveðrið. Í því fórst vélskipið Edda úr Hafnarfirði með níu mönnum innanborðs. Skipið var við festar um hundrað og fimmtíu faðma undan bryggjunni í Grafarnesi á Grundarfirði þegar stormurinn skall á.
„Um kl. Hálf fimm um nóttina gerðist sá ótrúlegi atburður að skipinu hvolfti í einni hrinunni. Þegar þetta gerðist var skipstjórinn á stjórnpalli, nokkrir menn á þilfari en flestir neðan þilja, enda var nýbúið að hafa vaktaskipti. Vélar skipsins voru í gangi. Fimmtán skipverjar komust á kjöl, en þá var veður ofboðslegt og slydda. Flestir mennirnir voru illa búnir, enda sumir gengnir til hvílu, er skipinu hvolfdi. Annar nótabátur skipsins var bundinn við það, hálffullur af sjó. Ellefu menn komust upp í bát þennan, sem bar fljótt frá skipinu og út í náttmyrkrið,“ segir í grein Vísis frá árinu 1953 sem fjallaði um vélskipið Eddu.
Þegar nótabátur skipsins bar að landi voru tveir skipverjar látnir af vosbúð og á leið til bæjar lést þriðji skipverjinn. Í heildina fórust því níu skipverjar í slysinu og var stormurinn í kjölfarið kenndur við nafn skipsins.
Óveðrið árið 1942
Árið 1942 mældist meiri vindhraði í vindhviðu en vitað er til að mælst hafi í Reykjavík. Mælingin var gerð á Reykjavíkurflugvelli og mældist vindhraðinn 59,5 metrar á sekúndu.
Mikill skaði varð á flugvellinum, í Reykjavík og víðar á landinu. Tólf vindstig var talið á tíu veðurstöðvum sem flokkast undir fárviðri en níu vindstig eða stormur mældist á 36 veðurstöðvum.
Óveðrið árið 1936
Aðfaranótt 16. september árið 1936 fórust fimmtíu og sex sjómenn við Íslandsstrendur. Þar af voru þrjátíu og níu úr áhöfninni af franska rannsóknarskipinu Pourquoi Pas. Þá dóu tólf íslenskir sjómenn og fimm norskir sem voru skipverjar á samtals fimm skipum og bátum.
Mikið eignatjón varð á Snæfellsnesi og á Vestfjörðum. Í Hnífsdal fauk íbúðarhús á haf út og á Patreksfirði rak alla báta á land eða þeir sukku, að einum undanteknum. Hús skemmdust og fuku jafnvel í heilu lagi.
Í Vestfirskum slysadögum segir Eyjólfur Jónsson að í Hnífsdal hafi fokið íbúðarhús Ingólfs Jónssonar á Stekkum á sjó út og skipti veðrið húsinu ofan af Ingólfi, konu hans og þremur börnum sem stóðu fáklædd eftir á gólfinu.
Í vélbátnum Birni höfðu um fimmtíu Ísfirðingar verið komnir um borð þegar veðrið skall á. Báturinn lagðist því í Hestfirði og fóru margir og tjölduðu. Um tuttugu manns urðu eftir í bátnum og um nóttina slitnuðu festar og rak bátinn í land utanvert við Seleyri í Hestfirði. Allir björguðust en lentu í hrakningum við landtökuna og á leið til bæja. Þeir sem tjaldað höfðu lentu einnig í hrakningum því tjöldin fuku út í veður og vind.
Óveðrið árið 1925
Um hádegisbil þann 7. febrúar árið 1925 skall snögglega á fárviðri sem ekkert fékkst ráðið við. Hefur það verið kennt við Halamið á Vestfjörðum og kallast í daglegu tala Halaveðrið.
Tveir togarar fórust í veðrinu, Leifur heppni og Fieldmarshal Robertson. Með Leifi heppna fórust þrjátíu og þrír menn allt Íslendingar en með Fieldmarshal Robertson fórust tuttugu og níu Íslendingar og sex Englendingar. Sjómennirnir börðust við hamslaust óveðrið í sólarhring en sama hvernig reynt var að bregðast við gekk ekkert upp og fórust í heildina sjötíu og fjórir sjómenn.
„Á þessu svæði mætast Golfstraumurinn úr suðri og pólstraumurinn úr norðri og þarna verður sjólag hræðilega slæmt við svona skilyrði. Þetta voru mjög gjöful mið og Íslendingarnir sátu einir að þeim vegna þess að útlendingarnir lögðu ekki í að veiða þarna,“ sagði Steinar J. Lúðvíksson í viðtali á Rás 1 þar sem hann greindi frá baráttu sjómannanna.
„Um leið og óveðrið skall á hófst barátta upp á líf og dauða hjá öllum þessum skipum. Þetta var mönnunum mjög í fersku minni, höfðu aldrei hvorki fyrr né síðar upplifað annað eins.“
Steinar segir að á þessum tíma hafi menn verið nýfarnir að sækja Halamiðin að einhverju ráði en þar gátu veður orðið válynd skyndilega. Þegar upp var höfðu þrjátíu og tvær konur misst menn sína og níutíu og eitt barn varð föðurlaust.
„Það voru fimmhundruð menn á sextán skipum, og mikil fjölskyldu- og ættartengsl á milli, meðal annars veifaði einn bróður sínum á Leifi heppna í síðasta sinn.“
Óveðrið árið 1900
Árið 1900 gerði mannskaðaveður á landinu sem nefnt hefur verið Kirkjurokið. Í óveðrinu fuku eða skekktust á grunni sínum allar fjórar kirkjurnar í Svarfaðardal. Hús í heilu lagi á Árskógsströnd fauk með átta manns innan veggja og létust þrír þegar húsið endasteyptist fram af sjávarbakka. Þá fórust einnig sautján sjómenn á fjórum bátum í óveðrinu.
Í heildina fórust um þrjátíu og níu manns af völdum veðursins og einnig varð gríðarlegt eignatjón víðs vegar um landið.
Birtist áður á vef Fréttablaðsins.
Við endum svo á myndskeiði frá óveðrinu mikla frá 3. febrúar árið 1991 þar sem ítarlega var fjallað um hið mikla tjón sem talið var í milljörðum: