„Þessi þjóðargjöf er miklu fremur ávísun á brask en á ferðalög innanlands,“ segir Árni Þorvaldur Jónsson arkitekt í aðsendri grein í Fréttablaðinu í dag.
Þar gerir Árni umtalaða 5.000 króna ferðagjöf til allra lögráða Íslendinga að umtalsefni. Sitt sýnist hverjum um ferðaávísunina, sumum þykir upphæðin helst til of lág, á meðan aðrir benda á að hún stuðli að því að létta undir með ferðaþjónustunni sem er í mjög þröngri stöðu um þessar mundir.
Árni vill þó að önnur leið verði farin því hann telur að umgjörðin bjóði upp á að braskað verði með ávísunina.
Hægt að selja tékkann
„Hvers vegna ætti maður að gefa tékkann ef hann getur selt hann? Og það sem er enn stærri spurning: Hver er tilbúinn til þess að greiða fullt verð fyrir? Nei, þessi þjóðargjöf er miklu fremur ávísun á brask en á ferðalög innanlands. Og hverjir græða mest á braski ef ekki þeir sem best hafa efni á því að ferðast? Sá sem ekki getur nýtt sér sinn eigin tékka vill trúlega fá 2-3.000 krónur í vasann frekar en að þetta ígildi 5.000 króna brenni upp í árslok. Þessi gjöf gerir lítið annað en að auka aðstöðumun þeirra sem geta og þeirra sem geta ekki. Miðað við ágiskun um að tékkarnir fengjust á 2-3.000 krónu þýðir það 40-60% eða 28 til 42 þúsund króna aukaafslátt á ferðakostnaði fyrir þann sem nýtir bara hið „ekki heilaga“ hámark.“
Árni veltir fyrir sér hvort ekki væri gáfulegt að hætta við þessa aðferð og hugsa frekar heildrænt. Leggur hann til að samskonar endurgreiðslukerfi verði tekið upp og er í gildi um endurgreiðslu af virðisaukaskatti af vinnu iðnaðarmanna.
„Allir ferðast“-endurgreiðslukerfi
„Hvers vegna gerir ríkisstjórnin ekki einfaldlega svipað fyrir ferðamannaiðnaðinn og kemur á fót „Allir ferðast“ endurgreiðslukerfi fyrir ferðakostnað almennings? Það myndi hafa miklu meiri margfeldisáhrif og innspýtingu í atvinnuveginn. Fólk fengi endurgreiddan hluta útlagðs kostnaðar við gistingu og veitingar hjá ferðaþjónustuaðilum um land allt. Peningar myndu flæða í mun meira mæli inn í ferðaþjónustuna og starfsemi komast í eðlilegra horf.“
Árni telur að fleiri fyrirtæki gætu haldið uppi starfsemi og haldið starfsfólki með verðmæta starfsreynslu á þessum samdráttartímum.
„Á móti endurgreiðslu ríkisins kæmu peningar í auknum skatttekjum og minnkandi atvinnuleysisbótum. Þjónusta sem nú er vel slípuð víðast hvar um landið væri tryggð hjá vel reknum fyrirtækjum þann tíma sem það tekur að fá erlenda ferðamenn í meira mæli til landsins aftur, og landsmenn fengju kærkomið tækifæri til að kynnast landi sínu betur. Barnafjölskyldur sem fá samkvæmt þessari gjöf aðeins 10.000 krónur (á par) í ferðastyrk, fengju sanngjarnan hlut af hvatningunni, enda ekki síður mikilvægt að kynna ungu kynslóðinni hina mjög svo rómuðu náttúru landsins, og gætu þær nýtt sér fyrsta flokks veitingar og gistingu um allt land. Þegar heim er komið sækja menn svo um endurgreiðslu frá ríkisskattstjóra gegn framvísun fullgildra kvittana.“
